મિત્રો, પ્રાચીન ભારતમા દેવ , રાક્ષસ , યક્ષ , ગંધર્વ , કિન્નર , નાગ , વિદ્યાધર વગેરે જાતિના લોકો વસતા હતા. દરેક જાતીના લોકોના ઘણા તહેવારો જુદા-જુદા હતા પરંતુ, અમુક તહેવારો એકસમાન પણ હોય છે જેમકે, વર્તમાન સમયમા આપણા દેશમા દરેક પ્રાંતમાં જુદા-જુદા તહેવારો ઉજવવામાં આવે છે, ઉદાહરણ તરીકે, છટ પર્વ એ ઉત્તર ભારત નો પર્વ છે, દક્ષિણ ભારતમાં તેનું વિશેષ મહત્વ નથી. તે જ રીતે, પ્રાચીનકાળમા દરેક જાતિના તહેવારો પણ અલગ હતા. એવુ માનવામા આવે છે કે તેમની વચ્ચે એક યક્ષ જાતિ હતી જેણે અનેકવિધ પ્રકારના ઉજવણી કરી હતી.
એવુ કહેવામા આવે છે કે, દીપાવલી એ યક્ષ નામના જાતિના લોકોની ઉજવણી હતી. ગાંધર્વ પણ તેમની સાથે આ ઉત્સવ ઉજવે છે. એવુ માનવામાં આવે છે કે, દિપાવલી ની રાત્રે યક્ષો તેમના રાજા કુબેર સાથે વિલાસમાં સમય ગાળતા હતા અને તેમની યક્ષનીઓ સાથે મસ્તી કરતા હતા. સંસ્કૃતિના વિકાસ સાથે આ ઉત્સવ માનવીય બન્યો અને કુબેરને બદલે સંપત્તિની દેવી માતા લક્ષ્મીની આ પ્રસંગે પૂજા થવાની શરૂઆત થઈ. ઘણી જગ્યાએ દિવાળી પર લક્ષ્મી પૂજાની સાથે કુબેરની પૂજા પણ કરવામાં આવે છે.
એવુ કહેવામા આવે છે કે, લક્ષ્મી અને કુબેરની સાથે ગણેશ ની પૂજાને પણ સંપ્રદાયના લોકોને મહત્વ આપવામા આવ્યુ હતુ. જો આપણે તાર્કિક ધોરણે જોઈએ તો કુબેરજી સંપત્તિના શાસક છે જ્યારે ગણેશજીને સંપૂર્ણ રિદ્ધિ-સિદ્ધિ આપનાર માનવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે લક્ષ્મીજી ને ફક્ત સંપત્તિના માલિક જ નહી પરંતુ, ધન અને સુખ-સમૃદ્ધિ ના માલિક પણ માનવામા આવે છે. તેથી સમય જતા દેવી માતા લક્ષ્મી અને પ્રભુ શ્રી ગણેશના સંબંધો માતા લક્ષ્મી અને પ્રભુ કુબેર કરતાં વધુ નજીક દેખાવા લાગ્યા. દીપાવલી ના દિવસે માતા લક્ષ્મી અને પ્રભુ વિષ્ણુ ના વિવાહ થયા હોવાથી પણ આ દિવસે લક્ષ્મી પૂજન થાય છે.
એવું કહેવામાં આવે છે કે, આ દિપાવલી નો પર્વ સૌથી પહેલા રાજા મહાબાલી ના સમયથી શરૂ થયો હતો. પ્રભુ નારાયણે ત્રણેય વિશ્વ ને ત્રણ પગલામા માપ્યા. રાજા બાલીના પરોપકારથી પ્રભાવિત ભગવાન વિષ્ણુએ તેમને પાતાલ લોક આપ્યુ અને ખાતરી આપી કે, પ્રજા દર વર્ષે આ ભૂમિ પર દિવાળી ઉજવશે. ત્યારબાદ દીપોત્સવનો તહેવાર શરૂ થયો. એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે આ દિવસે પ્રભુ વિષ્ણુએ રાજા બાલીને પાતાળ લોકનો સ્વામી બનાવ્યો હતો અને સ્વર્ગ સુરક્ષિત હોવાનુ જાણીને ઇન્દ્ર દિવાળી ને આનંદ સાથે ઉજવતો હતો.
આ દિવસે પ્રભુ વિષ્ણુએ રાજા બાલીને પાતાળ નો સ્વામી બનાવ્યો, તેથી તે દક્ષિણ ભારતના લોકો માટે એક મહત્વપૂર્ણ દિવસ છે. આ દિવસ પહેલાના એક દિવસ પહેલા શ્રી કૃષ્ણ એ નરકસુરા નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો. આ આનંદકારક પ્રસંગે બીજા દિવસે દીવડા પ્રગટાવવામાં આવ્યા હતા. આ દિવસ ભગવાન મહાવીર સ્વામી નો નિર્વાણ દિવસ પણ છે.
ગૌતમ બુદ્ધના અનુયાયીઓએ ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલા ગૌતમ બુદ્ધ ના સ્વાગત માટે લાખો દીવડાઓ પ્રગટાવીને દિવાળીની ઉજવણી કરી હતી. એક માન્યતા અનુસાર પ્રભુ રામ ચૌદ વર્ષના વનવાસ બાદ આ દિવસે અયોધ્યા પરત ફર્યા હતા. સમુદ્રમંથન પછી આ દિવસે માતા લક્ષ્મી અને ધનવંતરી દેખાયા. માતા કાલી પણ આ દિવસે પ્રગટ થયા હતા તેથી, બંગાળમાં દિવાળીના દિવસે કાલિકાની પૂજા પ્રચલિત છે.
આવાજ સરસ લેખો ની અપડેટ માટે અમારા ફેસબુક પેજને લાઈક કરી સાથે સાથે FOLLOWING માં જઈ SEE FIRST કરજો એટલે તમને તરત અપડેટ મળશે.
જો તમને આ માહિતી સારી લાગી હોય તો અમને કમેન્ટ સેક્શન માં જરૂર જણાવજો. આવી અવનવી માહિતી જાણવા માટે અમારું પેજ “જીગલો ગુજરાતી” લાઈક કરો અને તમારા મિત્રો તથા સગા સંબંધીઓ સાથે શેર જરૂર કરજો.
નોંધ : આ લખાણ ની કોપી કરતા પહેલા અમારી લેખિત મંજુરી લેવી જરૂરી છે.- JigloGujarati Team
લોકો તેમના ચહેરાની સુંદરતા વધારવા માટે નવી રીતો અપનાવી રહ્યા છે. દરેક વ્યક્તિ ઈચ્છે છે…
શાસ્ત્રોમાં ઘણી પદ્ધતિઓ ઉલ્લેખિત છે, જેની મદદથી આપણે દેવ-દેવીઓના આશીર્વાદ મેળવી શકીએ છીએ. તમને જણાવી…
મહાબલી હનુમાનજી ને આ ધરતી ઉપર અજર-અમર દેવ માનવામાં આવે છે.અને એવું પણ માનવામાં આવે…
મિત્રો, જો તમને આ શિયાળાની ઋતુમા તાવ આવે છે, જેનો અર્થ એ છે કે તમને…
મિત્રો, દરરોજ યોગ્ય નાસ્તો કરવો આરોગ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ છે. તમે દિવસમાં જે કેલરીનો વપરાશ કરો…
મિત્રો, કારકિર્દીનો નિર્ણય લેવો એ સૌ કોઈના જીવનકાળમા ખુબ જ મહત્વપૂર્ણ કાર્ય છે. ડિગ્રી પ્રાપ્ત…
This website uses cookies.